ดร.โสภณ พรโชคชัย
sopon@area.co.th  www.facebook.com/dr.sopon

            เมื่อเร็ว ๆ นี้ ผมไปบ่อนหรือเรียกให้เท่ ๆ หน่อยก็คือคาสิโนที่มารินาเบย์แซนด์ส ประเทศสิงคโปร์  ผมยังเคยไปประเมินที่ดินทำบ่อนที่ลาว และประชุมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ ไปเจอบ่อนมากมายที่มาเก๊า รวมทั้งเมืองอื่น ๆ ในออสเตรเลียและอเมริกา วันนี้จึงขออนุญาตเขียนเรื่องบ่อนสักหน่อยครับ
            น่าแปลกที่ประเทศเพื่อนบ้านของไทยเรา มีบ่อนการพนันมากมาย เช่น มาเลเซียที่เป็นประเทศมุสลิม ก็มีเก็นติ้ง ตั้งมาราว 30 ปี  เดี๋ยวนี้ที่สิงคโปร์ก็มีบ่อนถึง 2 แห่งคือที่มารินาเบย์แซนด์ส และที่เกาะสวนสนุกเซ็นโตซา ว่ากันว่าสิงคโปร์คงโหยหิวมานานเลยเล่นทีเดียว 2 บ่อนซะเลย  ยิ่งกว่านั้นที่มาเก๊าและฮ่องกงก็มีมานานแล้ว
            หลังสงครามอินโดจีน เมื่อประเทศไทยสามารถเปลี่ยนจากสนามรบเป็นสนามการค้าได้ ประเทศโดยรอบก็มีบ่อนเกิดขึ้นมากมายโดยเฉพาะตามตะเข็บชายแดนไทยกับพม่า ลาว และกัมพูชา  ไม่เฉพาะแต่กับชายแดนไทย ชายแดนกัมพูชา-เวียดนามก็มี ลาว-จีน หรือชายแดนหรือเมืองท่องเที่ยวเวียดนามที่ชาวจีนตอนใต้เช่นไหหลำมักไปท่องเที่ยวก็มีบ่อน เป็นต้น
            อาจกล่าวได้ว่าบ่อนมีตามเมืองชายแดนแทบทุกแห่ง ยกเว้นในพื้นที่ประเทศไทย  ผมจึงมักพูดเล่นเวลาบรรยายเรื่องมาตรฐานปฏิบัติและจรรยาบรรณทางวิชาชีพ ในหลักสูตรปริญญาเอกหรือในเวทีต่าง ๆ บ่อย ๆ ว่าที่เมืองไทยไม่มีบ่อนนั้นเพราะ "ฮุนเซ็น" คงซื้อคนสอนศีลธรรมไทยไปหมดแล้ว จึงมักสอนกันว่าเมืองไทยเป็นเมืองพุทธ ไม่พึงมีบ่อนการพนัน  คนที่ได้ประโยชน์ก็คือ "ฮุนเซ็น" ที่คงมีเอี่ยวในบ่อนชายแดนไทย-เขมร  ถ้าเราเกลียด "ฮุนเซ็น" เราต้องส่งเสริมให้ไทยมีบ่อน รับรองว่าบ่อนเขมรหรือชายแดนอื่นเจ๊งหมดแน่ เพราะลูกค้าล้วนแต่เป็นคนไทยทั้งสิ้น
            ปรากฏการณ์ที่เหลือเชื่ออีกอย่างหนึ่งก็คือ แม้ประเทศไทยจะไม่มีบ่อนอย่างเป็นทางการ หรือถือว่าบ่อนเป็นสถานที่ผิดกฎหมาย  แต่ในความเป็นจริง มีบ่อนอยู่มากมาย  ตำรวจเข้าทลายบ่อนเป็นระยะ ๆ  และที่ไม่ทลายก็คงมีอีกเป็นจำนวนมาก  อาจกล่าวได้ว่ามีบ่อนทุกหัวระแหงก็ว่าได้  ยิ่งกว่านั้นยังมีบ่อนถูกกฎหมายอยู่เหมือนกัน เช่น การแข่งม้า เป็นต้น
            ผมไปประเมินค่าที่ดินที่จะทำบ่อนโดยนักลงทุนมาเลเซียในชายแดนลาวพบว่า ที่ดินแปลงดังกล่าวมีราคาคิดเป็นเงินไทยคงไร่ละ 20 ล้านบาท ขณะที่ที่ดินฝั่งไทยที่ใช้เพื่อการเกษตรหรือทำธุรกิจทั่วไป คงมีราคาไร่ละไม่ถึงล้าน  นี่เป็นความแตกต่างอย่างสิ้นเชิงของศักยภาพของที่ดินที่ใช้ทำธุรกิจที่ได้กำไรงาม กับที่ใช้กันตามปกติ
            สำหรับการเสียภาษีบ่อนนั้น สิงคโปร์กำหนดให้บ่อนต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% และเสียภาษีของกิจการอีก 17% ทำให้รัฐบาลมีรายได้เป็นกอบเป็นกำจากการนี้  สำหรับที่มาเลเซีย รัฐบาลเก็บภาษีหัก ณ ที่จ่ายประมาณ 30%  ส่วนที่มาเก๊าเขาเก็บหนักถึง 35% และยังหักเพื่อสังคมอีก 2-3% รวมแล้วเกือบ 40% ของรายได้สุทธิของบ่อน สำหรับที่สหรัฐอเมริกา เสียภาษี 7.5% - 32% (มลรัฐอินเดียนา) ของรายได้สุทธิ
            รายได้จำนวนมหาศาลนี้สามารถนำมาพัฒนาประเทศได้มากมาย  แต่หลายคนมองว่าเป็นภาษีบาป  แต่ในความเป็นจริงนั้น คนที่เล่นการพนัน ก็มักจะเล่นเป็นอาชีพ เป็น "เซียน" แต่ก็ถือเป็นส่วนน้อย  คนส่วนใหญ่ที่เล่นมักเป็นนักท่องเที่ยวเป็นสำคัญ ซึ่งแต่ละคนอาจใช้จ่ายเงินหรืออีกนัยหนึ่ง "บริจาคเงินให้บ่อน" เพื่อการนี้ไม่มาก  แต่โดยที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวมาก จึงได้เงินจากส่วนนี้มากเป็นพิเศษ
            บางท่านอาจกล่าวว่าการมีบ่อนการพนันทำให้เกิดปัญหาอาชญากรรม แต่นี่เป็นความเข้าใจผิด  อย่างกรณีคดีฆ่ากันตายนั้น อัตราของฮ่องกงคือ 0.2 สิงคโปร์ 0.3 มาเก๊า 0.7 ส่วนมาเลเซียคือ 2.3  สำหรับประเทศไทยที่ไม่มีบ่อน กลับมีอัตราสูงถึง 4.8  นอกจากนั้นในกรณีของอินโดนีเซีย ก็มีอัตราสูงถึง 8.1 ทั้งที่ไม่มีบ่อน  ในความเป็นจริง การมีบ่อนที่ถูกต้องตามกฎหมาย อาจช่วยลดอาชญากรรมที่เกิดจากการมีบ่อนผิดกฎหมายก็ได้
            ในกรณีสิงคโปร์ ยังมีข้อกำหนดพิเศษว่า หากคนสิงคโปร์จะเข้าบ่อน จะต้องเสียค่าธรรมเนียมหัวละ 100 เหรียญหรือประมาณ 2,500 บาท  แต่หากเป็นชาวต่างประเทศ ก็ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ เพียงแสดงหนังสือเดินทางให้เห็นเท่านั้น  จะสังเกตได้ว่าประชาชนที่อยู่ตามเมืองบ่อนการพนันนั้น ไม่ได้ติดการพนันกันงอมแงมดังที่เราเข้าใจ แม้จะอยู่ใกล้บ่อนก็ตาม  ผู้คนก็มีการเรียนรู้และมีภูมิคุ้มกันด้วยตัวเอง โดยไม่จำเป็นต้องพึ่ง "คุณพ่อแสนดี" เช่น นายลีกวนยิว บิดาแห่งสิงคโปร์ไปเสียทุกเรื่อง
            กรณีตัวอย่างหนึ่งก็คือรายได้ของบ่อนในลาสเวกัสเป็นเงินประมาณ 155,010 ล้านบาท แต่มีรายได้จากค่าที่พักอีก 93,180 ล้านบาท และจากอาหารและเครื่องดื่มอีก 87,690 ล้านบาท  ความพยายามของเก็นติ้ง และบ่อนการพนัน 2 แห่งในสิงคโปร์ และอาจรวมถึงเกาะกงของกัมพูชา ก็คงหมายมั่นที่จะมีรายได้จากการอื่นเป็นอย่างมากด้วยเช่นกัน
            ลำพังการพัฒนาพื้นที่ การซื้อเครื่องจักรอุปกรณ์เพื่อการพนัน คงเป็นเงินไม่มากนัก และใช้พื้นที่ไม่มากนัก เมื่อเทียบกับส่วนที่เป็นที่พัก อาหารเครื่องดื่ม ตลอดจนแหล่งจับจ่ายใช้สอยต่าง ๆ โดยกรณีมารินาเบย์แซนด์ส มีศูนย์การค้าและศูนย์ประชุมขนาดใหญ่พิเศษสำหรับต้อนรับนักท่องเที่ยวและการจัดงานประชุมสัมมนาและแม้กระทั่งงานแต่งงาน 
            ดังนั้นการใช้บ่อนเป็นตัวชูโรง (Anchor Tenant) จึงคุ้มค่ามาก  ทุกวันนี้ใครไปสิงคโปร์แล้วไม่ได้ไปพักหรือไปเที่ยวเล่นที่มารินาเบย์แซนด์ส ก็คงถือว่าไปไม่ถึงสิงคโปร์แล้ว  การพัฒนาบ่อนการพนันจึงเป็นการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ที่น่าสนใจ