10 วิธีตรวจสอบบ้านประหยัดพลังงาน

Green Corner วันนี้เอกเขนกได้คอลัมนิสต์รับเชิญ Mr.lifehouse จาก Lifehouse Design & Construction Co.,Ltd มาบอกเล่าวิธีตรวจสอบแบบง่ายๆ ว่าบ้านของคุณเป็นบ้านประหยัดพลังงานหรือไม่ ถูกอก ถูกใจ หรือคิดเห็นเป็นอย่างไร คลิก like หรือเข้ามาคอมเม้นท์ กันได้นะคะ (เผื่อจะจีบมาเป็น คอลัมนิสต์ให้เอกเขนกซะเลย)



ในช่วงวิกฤตการณ์น้ำมันแพง ภาวะโลกร้อน คนทั่วไปเริ่มให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องประหยัดพลังงานมากขึ้น ตอนนี้เดินไปไหนก็มีแต่คนพูดถึงเรื่องบ้านประหยัดพลังงาน แล้วจะมีคำถามตามมาว่า บ้านประหยัดพลังงานเป็นอย่างไร ดีอย่างไร และบ้านที่คุณอยู่เป็นประหยัดพลังงานหรือเปล่า ถ้าไม่ใช่แล้วจะต้องปรับปรุงไหม อย่างไร คำถามเหล่านี้เป็นคำถามผมถูกถามบ่อยๆเป็นประจำ วันนี้ผมเลยเสนอบทความที่เป็นหัวข้อ Check list เกี่ยวกับบ้านประหยัดพลังงานขึ้นมา ลองอ่านกันดูครับ

ผมกำหนดหัวข้อ 10 ข้อ ที่เป็นปัจจัยพื้นฐานในบ้านประหยัดพลังงานขึ้นมา
ลองมาดูกันครับว่าบ้านของคุณสอดคล้องกับปัจจัยพื้นฐานเหล่านี้กี่ข้อ

1.สภาพแวดล้อมรอบๆบ้าน มีพื้นที่สีเขียวบ้างหรือไม่
ลองสังเกตดูครับว่าพื้นที่รอบๆบ้านของคุณในปัจจุบันเป็นอะไร โดยจะมี 2 แบบ คือ พื้นที่Hard Scape Hard Scape Hard Scape เป็นวัสดุพื้นผิวแข็ง เช่น ลานคอนกรีตที่จอดรถ พื้นหิน ฯลฯ และพื้นที่ Soft Scape ได้แก่ พื้นที่สีเขียว สนามหญ้า ต้นไม้ใหญ่ ไม้พุ่ม พืชคลุมดิน บ่อน้ำฯลฯ โดยพื้นที่ Hard Scape จะเป็นพื้นที่ สะสม สะท้อน ความร้อนเข้าบ้าน ควรหลีกเลี่ยง ส่วนพื้นที่ Soft Scape จะทำหน้าเป็นฉนวนกันความร้อนให้กับผิวดิน และยังดูดน้ำจากใต้ดินมาระเหยสร้างความชุ่มชื้นให้เแก่ตัวบ้าน ดังนั้นบ้านประหยัดพลังงานควรมีสัดส่วนของพื้นที่ Soft Scape(ต้นไม้) ที่มากกว่า Hard Scape (ลานคอนกรีต)มากๆครับ

2.มีการจัดวางตำแหน่งห้องให้เหมาะสมกับทิศทางแดด-ลม หรือไม่
คราวนี้ลองดูว่าห้องที่คุณใช้สอยเป็นประจำ เช่น ห้องรับแขก ห้องกินข้าว ห้องนอน ได้ถูกจัดวางไว้ในตำแหน่งที่เหมาะสม เช่น ทิศเหนือ ทิศตะวันออก เป็นหลัก ควรหลีกเลี่ยง ทิศตะวันตก เนื่องจากจะทำให้ห้องจะสะสมความร้อนอยู่ไม่สบาย

3.ช่องเปิดภายในบ้านมีอุปกรณ์บังแดดที่เหมาะสมหรือไม่
เนื่องจากการโคจรของพระอาทิตย์ ในแต่และเดือนของแต่ละช่วงฤดู จะมีความแตกต่างกัน ดังนั้นบ้านที่ดีควรจะมีอุปกรณ์ดังแดดที่สามารถป้องกันแสงแดดและความร้อนได้ในทุกช่วงฤดู ลองสังเกตที่หน้าต่างบ้านคุณว่า มีแสงแดดเล็ดรอดเข้ามาภายในบ้านบ้างหรือไม่ ถ้ามีแสดงว่าอุปกรณ์บังแดดของบ้านคุณยังไม่ดีพอ โดยบ้านประหยัดพลังงานในเขตร้อนจะป้องกันแสงแดด(Direct Sun) ซึ่งเป็นที่มาของการสะสมความร้อนภายในบ้าน แต่ต้องการเพียงแสงสว่าง(Indirect Light)เพื่อใช้ในการทำกิจกรรมเท่านั้น

4.ผนังห้องคุณมีช่องหน้าต่างกี่ด้าน

เมื่อเข้าไปอยู่ในห้องเคยลองสังเกตดูไหมว่า ห้องคุณมีช่องหน้าต่างที่ผนังกี่ด้าน ถ้ามีช่องหน้าต่างที่ผนังมากกว่า 1 ด้าน สามารถสันนิฐานได้ว่าห้องๆนั้นน่าจะมีประสิทธิภาพในการไหลเวียนอากาศที่ดี แต่ถ้าห้องของคุณมีช่องหน้าต่างที่ผนังด้านเดียว ห้องคุณจะร้อนอบอ้าวเพราะประสิทธิภาพในการไหลเวียนอากาศภายในห้องไม่ดี ถึงแม้ภายนอกห้องจะมีลมพัดผ่านแต่ลมจะไม่เข้าห้องคุณเลยถึงแม้หน้าต่างจะเปิดอยู่

5.บ้านคุณมีการติดตั้งฉนวนกันความร้อนหรือเปล่า
โดยเฉพาะในส่วนหลังคาซึ่งได้รับอธิพลของความร้อนโดยตรง ความร้อนดังกล่าวจะถ่ายเทเข้าสู่บ้านอย่างรวดเร็ว ดังนั้นเป็นการจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องใส่ฉนวนกันความร้อนใต้หลังคาบริเวณเหนือฝ้าเพดาน เพื่อช่วยลดปริมาณความร้อนที่จะถ่ายเทเข้าสู่บ้าน ฉนวนกันความร้อนอาจจะมาติดตั้งบริเวณผนังด้วยก็ได้ ถ้าผนังบริเวณนั้นได้รับอธิพลความร้อนรุนแรง เช่น ผนังด้านทิศตะวันตก

6.ลองสังเกตดูว่าหลังคาบ้านคุณหายใจได้หรือไม่
เนื่องจากหลังคาเป็นส่วนที่อยู่ในตำแหน่งได้รับอธิพลความร้อนสูงสุดของบ้าน ดังนั้นการออกแบบระบบหลังคาที่ดีจะช่วยลดการถ่ายเทความร้อนเข้าบ้านได้อย่างมาก วิธีง่ายๆที่นิยมใช้คือต้องออกแบบให้หลังคาบ้านหายใจได้ หมายความว่าหลังคาที่ดีควรจะมีการระบายอากาศร้อนใต้หลังคาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ที่นิยมใช้คือมีช่องระบายอากาศที่ฝ้าชายคา และบริเวณหน้าจั่วบ้าน


7. ในช่วงเวลากลางวัน ภายในบ้านต้อง เปิดไฟฟ้าแสงสว่างหรือไม่
บ้านประหยัดพลังงานจะได้รับการออกแบบที่สามารถใช้ประโยชน์จากธรรมชาติรอบๆตัวได้สูงสุด เช่น ในช่วงเวลากลางวันช่องเปิดภายในบ้านได้รับการออกแบบให้มีตำแหน่ง ขนาด และทิศทางที่เหมาะสมที่สามารถเปิดรับแสงธรรมชาติ(Day Lighting) เข้ามาใช้ในปริมาณที่เพียงพอโดยไม่ต้องเปิดไฟฟ้าประดิษฐ์ครับ

8.ประสิทธิภาพอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านมีความเหมาะสมแล้วหรือยัง
การเลือกเครื่องใช้ไฟฟ้ามาใช้ภายในบ้าน ควรเลือกใช้เครื่องไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพสูง(ค่าEERสูงๆ) หรือ เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ได้สลากเบอร์5 อุปกรณ์ประหยัดพลังงาน เช่น หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ บัลลาส์อิเล็กทรอนิค อุปกรณ์ดวงโคมที่มีประสิทธภาพในการสะท้อนแสงสูง ฯลฯ



9.บ้านคุณมีการใช้พลังงานทดแทน หรือ การหมุนเวียนทรัพยากรกลับมาใช้หรือไม่
บ้านของคนไทยสมัยก่อนถือได้เป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องนี้ เมื่อถึงหน้าฝนบ้านแต่ละหลังก็จะมีตุ่มน้ำเก็บน้ำฝนเอาใช้ในการอุปโภค บริโภค และยังเก็บสำรองไว้ใช้ในหน้าแล้ง ไม่ต้องพึ่งพาน้ำประปาให้เสียสตางค์เหมือนเช่นบ้านในปัจจุบัน ส่วนยุคปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียนมาใช้ในบ้านหลายรูปแบบ เช่น การใช้เซลแสงอาทิตย์(Solar cell) ผลิตกระแสไฟฟ้า เครื่องทำน้ำอุ่นพลังแสงอาทิตย์ , , ระบบกรองน้ำทิ้งภายในบ้านให้นำกลับมาใช้ใหม่ได้ การนำของเสียภายในบ้านมาหมักทำเป็นปุ๋ย และยังได้ก๊าซชีวภาพมาใช้ในการหุงต้มอาหาร ฯลฯ

10.คุณว่าสมาชิกในบ้านคุณมีพฤติกรรมการใช้พลังงานที่เหมาะสมหรือยัง
ข้อนี้เป็นปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญและง่ายต่อการปฏิบัติที่สุด เพราะไม่ต้องใช้เงินทุน ไม่ต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญ ไม่ต้องใช้สถาปนิก วิศวกร ใช้เพียงจิตสำนึกของผู้อยู่อาศัยภายในบ้านเท่านั้น เช่น พฤติกรรมที่ไม่ตั้งอุณหภูมิเครื่องปรับอากาศไว้ต่ำเกินไป (ไม่ควรต่ำกว่า 25 C◦) หรือ เมื่อเข้า-ออกห้องที่ใช้ระบบปรับอากาศ ควรปิดประตูให้สนิททุกครั้ง ไม่เปิดโทรทัศน์ทิ้งไว้เมื่อไม่มีคนดู เปิดไฟฟ้าเฉพาะที่จำเป็น ฯลฯ ถ้าปลูกฝั่งจิตสำนึกของการอนุรักษ์พลังงานให้กับสมาชิกทุกคนในบ้านแล้ว บ้านของคุณก็จะเป็นบ้านประหยัดพลังงานได้ไม่ยากครับ





จากปัจจัยพื้นฐานของบ้านประหยัดพลังงานทั้ง 10 ข้อข้างต้น คุณลองเช็คดูซิครับว่า บ้านคุณอยู่ในเกณฑ์กี่ข้อ ผมหวังว่าบ้านของผู้อ่านจะเข้าเกณฑ์เยอะๆนะครับ ลองมาดูผลกันครับว่าบ้านของคุณเป็นบ้านประหยัดพลังงานหรือเปล่า


ถ้าเข้าเกณฑ์ 8 ข้อขึ้นไป
บ้านคุณเป็นบ้านประหยัดพลังงานแล้วครับ

ถ้าเข้าเกณฑ์ 6-8 ข้อ
บ้านคุณเป็นบ้านมีพื้นฐานการออกแบบที่ดี

ถ้าเข้าเกณฑ์ 3-5 ข้อ
บ้านคุณไม่ได้รับการออกแบบที่ดีพอ ควรได้รับการปรับปรุงด่วน

ถ้าเข้าเกณฑ์ 0-2 ข้อ
บ้านคุณไม่ใช่บ้านประหยัดพลังงานแต่เป็นบ้านผลาญพลังงานครับ

เป็นข้อคิดสนุกๆครับ ถ้าผู้อ่านมีข้อสงสัย อยากถาม คุยเพิ่มเติม แลกเปลี่ยนในเรื่องบ้านประหยัดพลังงาน ติดต่อตามที่อยู่ด้านล่างได้เลย