ดร.โสภณ พรโชคชัย
ประธานกรรมการบริหาร
ศูนย์ข้อมูลวิจัยและประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์ไทย บจก.เอเจนซี่ ฟอร์ เรียลเอสเตท แอฟแฟร์ส
FB: http://www.facebook.com/pornchokchai

          นายหน้าอสังหาริมทรัพย์มีความสำคัญมากเพราะช่วยในการซื้อขายทรัพย์สิน จึงต้องควบคุมวิชาชีพนี้ให้ดี เพื่อประโยชน์ของผู้บริโภค วันนี้ผมขอเขียนเรื่องสภาวิชาชีพด้านนายหน้าจากประสบการณ์ของสิงคโปร์ ผมเป็นที่ปรึกษาทั้งสมาคมนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ และสมาคมการขายและการตลาดอสังหาริมทรัพย์ รวมทั้งได้รับเชิญเป็นกรรมการกิตติมศักดิ์ของสมาคมนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ภาคตะวันออก
          เมื่อวันที่ 20-22 เมษายน 2553 ผมได้พบกับนาย Chandran Pillay กรรมการของสมาคมนายหน้าอสังหาริมทรัพย์สิงคโปร์ และได้คุยกันเกี่ยวกับวิชาชีพนายหน้าที่นั่น จึงขออนุญาตนำมาถ่ายทอด เผื่อผู้เกี่ยวข้องจะให้ความสนใจและนำไปพัฒนาวิชาชีพในประเทศไทยบ้าง
          การควบคุมวิชาชีพนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ของสิงคโปร์มีการพัฒนาเป็นระยะ ๆ ภายในเดือนมิถุนายน 2553 กระทรวงพัฒนาประเทศจะเข้ามาดูแลโดยตั้งคณะกรรมการควบคุมวิชาชีพ ซึ้งประธานก็คือผู้แทนของรัฐบาล ซึ่งถือเป็นผู้แทนผลประโยชน์ของประชาชน และเชิญผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้รู้ในวงการตลอดจนนักวิชาการ ผู้ใช้บริการในภาคส่วนต่าง ๆ เข้าร่วมด้วย
          ผู้ที่จะเป็นนายหน้าในสิงคโปร์ต้องผ่านการสอบและอบรมโดยจ่ายเป็นเงินรวมกัน 12,902 บาท (550 เหรียญสิงคโปร์) ผู้ที่จะจัดอบรมและสอบนั้นไม่จำกัดว่าต้องเป็นสมาคมนายหน้า อาจเป็นสถานศึกษาต่าง ๆ หรือให้บริษัทนายหน้าอบรมกันเอง แล้วไปสอบ การสอบมี 2 วิชา คือวิชาเกี่ยวกับกฎหมายอสังหาริมทรัพย์สารพัด และวิชาเกี่ยวกับการดำเนินกิจการนายหน้า โดยสอบให้เสร็จใน 4 ชั่งโมง
          นอกจากนี้นายหน้ายังต้องทำประกันความผิดพลาดด้วย โดยจ่ายปีละ 3,296 บาท (140 เหรียญสิงคโปร์ โดยคุ้มครองเป็นเงิน 4.71 ล้านบาท หรือ 200,000 เหรียญสิงคโปร์ ในกรณีความผิดพลาดที่เกิดจากความประมาทเลินเล่อ หรือการขาดข้อมูลสำคัญต่าง ๆ ส่วนถ้าเป็นกรณีการฉ้อโกง ก็ต้องฟ้องร้องกันตามกฎหมายเพราะถือว่าเป็นการกระทำผิดกฎหมายของบ้านเมืองอย่างชัดเจน ยอมความกันไม่ได้ และถือเป็นอาชญากรรม ไม่มีการคุ้มครองตามกฎหมาย
          ปกติรัฐบาลจะเข้ามาสอบสวนเมื่อมีการร้องเรียนถึงพฤติกรรมที่ไม่ดีของนายหน้า โดยที่เป็นคณะกรรมการที่รัฐตั้งขึ้น และไม่ใช่เป็นสมาคมที่อาจจะ “ซูเอี๋ย” กันได้ ก็จะสามารถสอบสวนและลงโทษกันได้อย่างไม่ต้องเกรงใจกัน และทันท่วงที ไม่มีการ “เตะถ่วง” แต่อย่างใด อย่างไรก็ตามกรณีร้องเรียนมีน้อยมาก เพราะต่างปฏิบัติตามกฎหมายโดยเคร่งครัด การกระทำผิดกฎหมายในสิงคโปร์ คงเป็นสิ่งที่ผู้คนต้องคิดแล้วคิดอีกเลยทีเดียว
          ในสิงคโปร์ปัจจุบันมีนายหน้า (Brokers) ที่จดทะเบียนไว้ 2,300 ราย ส่วนมากเป็นเจ้าของบริษัท ส่วน “พนักงานขาย” (Sales Persons หรือ Agents) ที่ทำงานให้กับ Brokers อีกทีหนึ่งมีอยู่ประมาณ 25,000 คน ค่านายหน้าที่สิงคโปร์อยู่ในอัตรา 2% โดยผู้ขายเป็นผู้จ่าย และหากกรณีทรัพย์สินมีราคาสูง ก็อาจมีค่านายหน้าเพียง 1% เท่านั้น
          บริษัทนายหน้าทั้งที่มีหัวจากเมืองนอก ซึ่งมักเป็นแบบแฟรนไชซ์ หรือที่เป็นของคนในท้องถิ่นต่างก็ไม่ได้เปรียบเสียเปรียบกันนัก นักเว้นกรณีการแนะนำจากลูกค้าต่างประเทศ บริษัทที่มีหัวฝรั่ง จะมีโอกาสดีกว่า บริษัทชั้นนำในสิงคโปร์ได้แก่ Century 21, Coldwell Banker, ERA ส่วนบริษัทเช่น JLL, CBRE และอื่น ๆ ที่มีขนาดใหญ่มากในไทย กลับมีสัดส่วนตลาดที่เล็กกว่าในกรณีของสิงคโปร์
          ในกรณีประเทศไทย หากต้องการที่จะพัฒนาวิชาชีพนายหน้าให้ดีเป็นการคุ้มครองผู้บริโภคนั้น ก็สมควรจัดตั้งสภาวิชาชีพนายหน้า หรืออาจร่วมกับวิชาชีพที่เกี่ยวข้องอื่นเช่น ผู้ประเมินค่าทรัพย์สินและผู้บริหารทรัพย์สินเช่นในมาเลเซียด้วยก็ได้ ให้สภาเป็นผู้จัดการสอบ การควบคุมนักวิชาชีพ ส่วนสมาคมก็เป็นผู้แทนและคุ้มครอบสิทธิประโยชน์ของนายหน้า หรืออาจทำกิจกรรมการศึกษา งานสันทนาการหรือการกุศล ก็สุดแท้แต่ละสมาคมกันไป
          การเอาผู้บริโภคเป็นศูนย์กลางจึงเป็นหนทางเดียวที่จะทำให้วิชาชีพนายหน้า ผู้ประเมินค่าทรัพย์สิน ผู้บริหารทรัพย์สินและนักวิชาชีพอสังหาริมทรัพย์อื่น ๆ ได้รับการยอมรับจากสังคม