ดร.โสภณ พรโชคชัย
ประธานกรรมการ ศูนย์วิจัย-ข้อมูลอสังหาริมทรัพย์ AREA

        คนจีนมีคติความเชื่ออย่างหนึ่งคือ "ฮวงจุ้ย" ไม่ว่าจะเป็นทำเลการค้า มุมประตูบ้าน หรือแม้แต่สุสาน ล้วนก่อสร้างหรือจัดวางตามหลัก "ฮวงจุ้ย" ทั้งสิ้น
        "ฮวงจุ้ย" ก็คล้ายกับคติฝรั่งที่ว่า ปัจจัยในการพิจารณามูลค่าหรือศักยภาพของทรัพย์สินคือ 1. location, 2. location และ 3. location ซึ่งเป็นการสะท้อนให้เห็นว่า location (ทำเลที่ตั้ง) มีความสำคัญเป็นที่สุด คือเป็นอันดับแรก และถ้ามีอันดับสองหรือสามก็ยังคงเป็น location อยู่ดี
        ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดได้แก่ กรณีที่ดินสองแปลงมี "location" ต่างกัน คืออยู่คนละฝั่งถนน อาจทำให้ราคาต่างกันเกือบครึ่ง ทั้งนี้เพราะ แต่ละฝั่งอยู่ในเขตผังเมืองที่แตกต่างกัน เช่น แปลงหนึ่งตั้งอยู่ในเขตที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย สามารถสร้างอะไรได้หลายอย่าง ทำให้มีศักยภาพสูงกว่า ราคาที่ดินจึงแพงกว่าที่ดินอีกแปลงที่ตั้งอยู่ฝั่งตรงข้าม ซึ่งอยู่ในเขตอนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรมที่กำหนดให้สร้างได้แต่บ้านเดี่ยว และบ้านเดี่ยวก็เป็นการใช้ประโยชน์ที่ดินในระดับที่มีความเข้มข้นต่ำกว่า ราคาที่ดินจึงต่ำกว่านั่นเอง
        ตัวอย่างการอธิบายอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ของ location หรือ "ฮวงจุ้ย" แบบฝรั่งก็คือ ความเสื่อมถอยเชิงเศรษฐกิจ (economic obsolescence) เช่น เมืองตาคลี นครสวรรค์ ในสมัยสงครามเวียตนามเมื่อ 40 ปีก่อน คึกคักมาก แต่พอสิ้นสงคราม อเมริกันกลับหมด อะไร ๆ ก็ฝ่อลง มูลค่าทรัพย์สินก็ตกต่ำลง
        ยังมีตัวอย่างอื่นอีกเช่น ที่ดินตั้งอยู่ใกล้กองขยะ (ส่งกลิ่นรบกวน), ตึกแถวบริเวณสี่แยกที่เคยรุ่งเรืองแต่ตอนนี้มีสะพานลอยบดบัง/พาดผ่าน, เมืองชายแดนที่มีปัญหาทางการเมืองระหว่างประเทศ (เช่น ยามมีความขัดแย้ง / ปิดด่าน ทำให้การค้าย่ำแย่), หรือเขตใจกลางเมืองดั้งเดิม (เช่น เยาวราชที่เสื่อมถอย/แทนที่โดยสีลม) เป็นต้น
        การเฟื่องฟูและถดถอยของบริเวณหนึ่ง ๆ พาจาตามภาษา "ฮวงจุ้ย" อาจเรียกว่าเป็นการที่มังกรเคลื่อนตัวจากที่หนึ่งไปสู่ที่หนึ่ง โดยที่ที่มังกรอยู่ย่อมจะมีความรุ่งเรือง (ว่าไปนั่น)
        จะสังเกตได้ว่า การด้อยค่าลงของทรัพย์สินในกรณีนี้ ไม่เกี่ยวข้องกับการเสื่อมถอยทางกายภาพหรือความล้าสมัยในการใช้สอยตัวทรัพย์สินเลย แต่ขึ้นอยู่กับภาวะแวดล้อมทางเศรษฐกิจและสังคม ที่อยู่นอกเหนือตัวทรัพย์สินเป็นสำคัญ
        สำหรับฮวงจุ้ยของจีน อาจไม่สามารถอธิบายได้ง่าย ๆ (ตื้น ๆ) บางครั้งจึงอาจดูเป็น "พิธีกรรม" หรือ "ไสยศาสตร์" ไป และเมื่ออธิบายเป็นวิทยาศาสตร์ได้ยาก บางท่านจึงอาจดักคอหรือปรามว่า "ไม่เชื่อ / อย่าลบหลู่"
        แต่ในอีกแง่หนึ่ง คนเราก็พึงสังวรว่า "ไม่รู้/ อย่างมงาย" คืออย่าสักแต่เชื่อ เพราะบางคนถือคติ "ฮวงจุ้ย" มากจนออกไปทาง "งมงาย"
        คนจีนส่วนมากแม้เชื่อเรื่อง "ฮวงจุ้ย" แต่ก็มีข้อพึงสังวรเพื่อป้องกันไม่ให้งมงาย ดังตัวอักษรจีนที่พาดหัวไว้แต่แรก ตัวหนังสือจีนดังกล่าว อ่านว่า "เอ๊กเต็ก หยี่เห็ง ซาฮวงจุ้ย" (สุภาษิต สำนวนจีนแต้จิ๋ว)
        นี่เป็นคติเตือนใจว่า (ความสำเร็จของคนเรานั้นขึ้นอยู่กับ)... 1. เต็ก, 2.เห็ง และ 3.ฮวงจุ้ย โดยทั่วไป "เต็ก" และ "เห็ง" มักใช้คู่กัน เป็น "เต็ก-เห็ง" หมายถึง "คุณธรรมน้ำใจ และกรรมดีที่ประกอบออกมา" การเรียงลำดับ 1, 2 และ 3 นี้ เพื่อให้ผู้คนได้ตระหนักว่า "ฮวงจุ้ย" นั้นมาอันดับสาม ไม่ใช่อันดับหนึ่ง ไม่ใช่อันดับสอง ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้คนงมงาย ฝักใฝ่ในการเชื่อ "ฮวงจุ้ย" แต่ให้ยกย่องคุณธรรม-น้ำใจของคนเรามากกว่า
        การให้ยึดหลักความดี แทนความงมงายนั้น ท่านพุทธทาส ยังได้กล่าวไว้ ผมจึงใคร่ขอยกมาเพื่อเป็นมงคลแก่ทุกท่านดังนี้: